Duurzame energie - het blijft een lastig probleem. Hoe kunnen we er voor zorgen dat we genoeg schone energie op de juist plek en juiste tijd hebben? Zijn er andere oplossingen naast zon- en windenergie? In deze aflevering zullen we het hebben over de rol van waterstof. Wat is waterstof en wat kunnen we er mee in Nederland? Luister naar ons gesprek met prof. dr. Ad van Wijk en Lidewij van Trigt om meer te weten te komen!

Sound design en eindmontage door Michiel van Poelgeest van Klaenk.

Meer over de sprekers vind je op onze website. 

Steden raken overvol. We willen er wonen, werken, recreëren en ons makkelijk van A naar B kunnen verplaatsen. De laatste jaren zien we overal om ons heen woontorens als paddenstoelen de lucht in schieten. Zijn die woontorens wel de oplossing voor de woningnood? En voor wie bouwen we die dure torens eigenlijk? Voor en tegenstanders staan recht tegenover elkaar. Volgens de ene bouwkundige is dit dé oplossing voor onze woningnood, terwijl ander hoofdschuddend toekijkt hoe het aanblik van de stad compleet veranderd en  vreest voor anonimiteit in steden. 

In deze aflevering  gaan wij in gesprek met prof. dr. Ellen van Bueren, hoogleraar stedelijke ontwikkeling aan de TU Delft - faculteit Bouwkunde.  We zullen ingaan op de vraag wat hoogbouw doet voor de sociale cohesie in een stad en of hoogbouw wel duurzaam kan.

De fragmenten die in dit stuk voorkomen komen van AT5 en van het VPRO programma Tegenlicht.
Het stuk over Sjoerd Soeters: AT5 https://youtu.be/8qjMk_W6blo
Het stuk over Winy Maas: https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2017-2018/city-for-sale.html
 

Wat hebben donuts, voetbal, meer vrije tijd en de economie met elkaar te maken? Luister daarvoor naar onze nieuwe aflevering “Circulaire groei - feit of fabel?"

In deze aflevering legt prof. dr. Arnold Tukker, wetenschappelijk directeur van het Leiden-Delft-Erasmus Centre for Sustainability uit wat de circulaire economie is, waarom wij niet oneindig kunnen groeien en waarom wij momenteel nog steeds niet zonder groei kunnen. Ook doet hij een oproep aan de politiek: “als het blijft leuk politiek scoren en proefprojecten, dan gaan we het niet redden. De politiek moet nieuwe randvoorwaarden stellen en keuzes durven te maken.”

Je denkt dat je goed bezig bent met zonnepanelen op het dak, een elektrische auto en aandelen in een windmolenpark. En dan kopte het NRC in januari 2018 het volgende:

"Onze groene energie verwoest elders de natuur." En verder staat er: “Door de energietransitie in het Westen stijgt de vraag naar grondstoffen als nikkel en kobalt." 

Wat zijn de gevolgen van onze grondstoffenhonger en waar komen die grondstoffen vandaan? Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat we de schade voor mens en natuur minimaliseren?

Deze vragen stellen wij aan dr. René Kleijn, industrieel ecoloog en universitair hoofddocent aan het Centrum voor Milieuwetenschappen in Leiden. René Kleijn is gespecialiseerd in kritieke materialen en kan ons precies uitleggen hoe de achterkant van de energietransitie eruit ziet, waar onze grondstoffen vandaan komen en welke maatregelen wij moeten treffen om het proces overal duurzamer te maken. 

“Hoe ziet onze landbouw er over 100 jaar uit? Daar gaan de Europese verkiezingen over”, stelt onderzoeker en bioloog Maarten Schrama in deze nieuwe podcast aflevering.

Want dat de landbouw anders moet, daar zijn we het inmiddels over eens. Hoe het anders moet, daar verschillen de wetenschappers en politici sterk van mening. En in midden van het debat staan de voedselbossen: een landbouwmethode die haaks staat op de huidige ideeën over efficiënte voedselproducten. Kunnen we voedselbossen wel serieus nemen? Is het niet een leuke hobby waar boeren hoofdschuddend bij weglopen? 

Wij dwalen in deze aflevering in de voedselbossen en brengen je naar het hart van het voedselvraagstuk: hoe produceren we op een duurzame manier genoeg voedsel? 

“Het grootste probleem is niet dat de grondstoffen opraken, maar dat de leefbaarheid verdwijnt. Want wat hebben we aan een leven op aarde zonder leven?”

Industrieel ecoloog dr. Benjamin Sprecher legt uit welke dynamieken er achter Urban Mining schuilen. Want waarom is Urban Mining nu opeens zo’n hot topic en wat hebben geopolitiek machtsstructuren hiermee te maken? Is het tekort aan grondstoffen wel zo’n groot probleem of hebben we te maken met grotere probleem die ons dwingen onze steden zelf als mijn te gaan zien? Waarom slepen we nog steeds met grondstoffen van hot naar her en houden we ze niet gewoon hier, in onze eigen steden? 

Luister naar aflevering 6 “Urban Mining: van hot naar hier.”

Fragmenten die in deze aflevering:

Tegenlicht VPRO: https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2014-2015/vuil-goud.html

Promofilmpje Urban Mining is Hot VPRO: https://youtu.be/dOWDCejTtS4

Computer recycling West Africa style - BBC News: https://youtu.be/JXDrIvShZKU


 

Onze wereld bestaat uit allerlei verschillende materialen die de bouwstenen vormen van ons bestaan.Het is een complexe wereld die steeds complexer wordt. Waren we in het stenen tijdperk nog blij met wat stenen, tegenwoordig bestaat alleen ons mobiel telefoontje al uit ongeveer 100 verschillende soorten materialen. 

In de circulaire economie gaat het over hoe wij omgaan met deze materialen. Daarom duiken wij in deze aflevering in de materialen zelf. We hebben het over de materialen waar jij misschien nog helemaal niet bij stilstaat, maar waar jij en wij allemaal helemaal afhankelijk van zijn: namelijk de kritieke materialen.

De beste reisgids op het gebied van materialen is de materiaalkundige Erik Offerman. We kijken door zijn ogen naar deze wereld om zo beter te begrijpen wat er moet gebeuren om in de toekomst ook nog mobieltjes te kunnen produceren en windmolens te bouwen. We ontleden het materiaal staal om zo te begrijpen welke kritieke materialen hierin zitten en wat we kunnen doen om materialen circulair te maken. 

“Bollengif in babyluiers”, luidt de titel van een Zembla aflevering van afgelopen april, een aflevering die was gemaakt naar aanleiding van een wetenschappelijk onderzoeksrapport naar bestrijdingsmiddelen rondom de bollenvelden.  

De tulpen zijn inmiddels weer gerooid, maar het debat bloeit: aan de ene kant staan boze en bezorgde bewoners en journalisten, aan de andere kant de kwekers - die zelf ook met de handen in het haar zitten. 

Waarom zijn de bestrijdingsmiddelen bij de bollenstreek zo’n groot probleem? En weten we eigenlijk wel wat de gevolgen zijn van “bollengif in bayluiers?”. In deze aflevering halen we de  angel uit de discussie met hoogleraar Peter van Bodegom.

Fragmenten in deze aflevering:
https://www.omroepwest.nl/nieuws/3774525/Omwonenden-van-bollenvelden-meer-blootgesteld-aan-gif-dan-gedacht 

https://zembla.bnnvara.nl/nieuws/bollengif-in-babyluiers