HISTORIA KIELECKICH ULIC cover art

HISTORIA KIELECKICH ULIC

HISTORIA KIELECKICH ULIC

By: Radio Kielce
Listen for free

About this listen

 Które ulice w Kielcach są najstarsze? Skąd wzięły się ich nazwy? Co przed laty się przy nich znajdowało, a czego obecnie już nie zobaczymy? Kiedy ulice zostały zabrukowane, a kiedy pojawił się na nich asfalt? W którym roku na ulicach Kielc zamontowano pierwsze latarnie? Odpowiedzi nie tylko na te pytania znajdą Państwo w filmowym cyklu „Historia kieleckich ulic”. O tym, jak zmieniały się kieleckie ulice specjalnie dla Radia Kielce opowiada Krzysztof Myśliński - Świętokrzyski Wojewódzki Konserwator Zabytków, historyk sztuki i muzealnik. Na filmową opowieść będącą podróżą w czasie, wzbogaconą archiwalnymi i aktualnymi fotografiami, zapraszamy w piątki po godz. 14 na https://radiokielce.pl/historia-kieleckich-ulic/ oraz na profil Radia Kielce na portalu YouTube: https://www.youtube.com/playlist?list=PLBnKgQ7-yqU4coviOtCk24YYikQ_aAdidRadio Kielce Social Sciences Travel Writing & Commentary World
Episodes
  • Historia kieleckich ulic. Aleja Tysiąclecia Państwa Polskiego

    Historia kieleckich ulic. Aleja Tysiąclecia Państwa Polskiego
    Oct 3 2025
    Historia Alei Tysiąclecia Państwa Polskiego w Kielcach jest dość krótka. Początkowo w tym miejscu była polna droga poza miastem, która oddzielała wschodnią część dolnego Szydłówka od górnego Szydłówka, a więc od przedmieść Kielc.
    Obecnie Aleja Tysiąclecia Państwa Polskiego łączy ulice Warszawską i Pocieszka z Aleją Solidarności i ulicą Domaszowską. Ma nieco ponad pół kilometra długości. Zanim jednak powstała ważna miejska arteria, jaką znamy obecnie, w tym miejscu była polna, podmiejska droga.
    - Ulica została zaplanowana i wytyczona, a następnie nazwana z okazji, która zawiera się właśnie w jej nazwie: Tysiąclecia Państwa Polskiego. Tą część miasta zaczęto systematycznie zabudowywać w latach 60-tych minionego wieku. Wówczas, a także w kolejnych dekadach, powstały budynki Politechniki Świętokrzyskiej, oddziału Narodowego Banku Polskiego oraz wybudowano kilka szkół średnich – mówi Krzysztof Myśliński, Świętokrzyski Wojewódzki Konserwator Zabytków. – W Muzeum Historii Kielc zachowały się zdjęcia tej części miasta. Kiedy dziś na nie patrzymy trudno zorientować się, które miejsca w Kielcach są utrwalone na fotografiach. Ta część stolicy regionu świętokrzyskiego znacząco się bowiem zmieniła – dodaje.
    Show More Show Less
    2 mins
  • Historia kieleckich ulic. Sienkiewicza

    Historia kieleckich ulic. Sienkiewicza
    Sep 26 2025
    Ulica Henryka Sienkiewicza to reprezentacyjna ulica Kielc. Zaczęła się tworzyć pod koniec XVII wieku, ale jej rozwój miał miejsce dopiero w latach 20. XX wieku. W okresie od XVII do XVIII wieku zalążek ulicy nie mającej wówczas utwardzonej nawierzchni przebiegał między zabudowaniami mieszczańskimi i posiadłościami biskupów krakowskich. W 1821 roku geometra przysięgły Królestwa Polskiego Marian Potocki przygotował plan przestrzenny zagospodarowania Kielc. Dwa lata później obecna ulica Sienkiewicza została nazwana imieniem Wielkiego Księcia Konstantego Pawłowicza, dowódcy armii Królestwa Polskiego, najważniejszej osoby w Królestwie Polskim. W latach 1825-1844 na ulicy zaczęto kłaść bruk. Było to niezbędne, ponieważ ulica Konstantego prowadziła do państwowych urzędów. Nadal była to jednak pryncypalna ulica Kielc. Po wybuchu powstania listopadowego ulicę Księcia Konstantego zaczęto umownie nazywać Pocztową - od znajdującego się przy niej budynku poczty. Wówczas zaczęła się stawać reprezentacyjną ulicą Kielc. W 1840 roku powstał przy niej dom ze stajniami, zajazdem i salą teatralną. Znajdowała się przy niej także hipoteka, poczta, a potem także szkoła. Natomiast w 1877 roku przemysłowiec Ludwik Stumpf rozpoczął budowę teatru zwanego potem teatrem Ludwika (obecnie Teatr im. Stefana Żeromskiego). - Ulica Henryka Sienkiewicza powstawała fragmentami. Jej pierwszym odcinkiem był fragment od Gmachu Leonarda, dzisiaj jest tam Kieleckie Centrum Kultury, do obecnej ulicy Hipotecznej. Wówczas w Gmachu Leonarda znajdował się krakowski urząd gubernialny. Impulsem do rozwoju ulicy Sienkiewicza była budowa kilku ważnych budynków. Domu hipoteki i poczty, a następnie kościoła ewangelickiego. I to przez kilkadziesiąt lat była ulica Sienkiewicza. Do obecnej ulicy Małej wiodła natomiast nie ulica, przy której znajdowały się budynki, ale droga, przy której właściwie nie było zabudowań. W 1900 roku wybudowany został hotel Bristol oraz kamienica Kłodawskich znajdująca się powyżej obecnej siedziby teatru. Wówczas obecna ulica Sienkiewicza zaczęła zyskiwać na znaczeniu – mówi Krzysztof Myśliński, Świętokrzyski Wojewódzki Konserwator Zabytków. - Na początku XX wieku ulica Sienkiewicza sięgnęła rzeki Silnica. Dalej były pola. Ok. 1900 roku powstał most nad Silnicą i ulica zaczęła się zabudowywać. Na skrzyżowaniu z obecną ulicą Paderewskiego powstał także secesyjny budynek banku – dodaje Krzysztof Myśliński. Dalszy rozwój ulica Sienkiewicza zawdzięcza uruchomieniu linii kolejowej Iwanogrodzko-Dąbrowskiej. Zaczęła bowiem pełnić funkcję łączącą Kielce z dworcem kolejowym umożliwiając transport towarów przywiezionych pociągami na plac bazarowy, czyli obecny plac Wolności. - Przed pierwszą wojną światową ulica Sienkiewicza sięgnęła już dworca kolejowego, ale główny szlak komunikacyjny do stacji wiódł wówczas ulicą Czarnowską – dodaje Krzysztof Myśliński. W 1919 roku ulica otrzymała obecną nazwę - Henryka Sienkiewicza. Podczas II wojny światowej niemieccy okupanci nadali jej jednak nazwę Bahnhofstrasse (Kolejową). Ulica Sienkiewicza wróciła na mapę Kielc po drugiej wojnie światowej. W latach 50. XX wieku przy ulicy Sienkiewicza powstał zespół architektoniczny Sienkiewiczowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, a na początku XXI wieku ulica przeszła modernizację stając się deptakiem miasta. Ulica Sienkiewicza ma ok. 1 250 metrów i łączy dworzec kolejowy z placem Moniuszki. Przy reprezentacyjnym deptaku Kielc znajdują się wyróżniające się pod względem architektonicznym budynki kościoła ewangelickiego, hipoteki, teatru im. Stefana Żeromskiego (dawny Hotel „Polski” ufundowany przez rodzinę Stumpfów) oraz hotelu Bristol. Przy miejskim deptaku stoi również pomnik patrona ulicy - laureata Nagrody Nobla Henryka Sienkiewicza.
    Show More Show Less
    5 mins
  • Historia kieleckich ulic. Plac Wolności

    Historia kieleckich ulic. Plac Wolności
    Sep 19 2025
    Plac Wolności w Kielcach miał wiele nazw – Plac Bazarowy, Rynek, Plac Obrońców Stalingradu. - Najstarszymi placami w Kielcach są plac Świętego Wojciecha, Rynek i Plan Najświętszej Maryi Panny. Plac Wolności jest jednak największy. Gdy powstawał miał świadczyć o nowym etapie rozwoju Kielc, rozbudowie nowoczesnego miasta. Rynek stał się bowiem zbyt ciasny, a handel w mieście dynamicznie się rozwijał. Stąd pierwotna nazwa: Plac Bazarowy. Plac powstał pod koniec XIX wieku, około 1870 roku. Od początku był brukowany, ale nie było chodników i jezdni oraz kanalizacji. Pierwszą budowlą, jaka powstała przy nim były bazary. To budynek, w którym obecnie mieści się Muzeum Zabawek i Zabawy. Poza gospodarczą funkcją przy Placu Wolności znajdowały się najbardziej eleganckie kamienice i luksusowe mieszkania. Zwłaszcza w kwartale kamienic pomiędzy ulicami Słowackiego i Śniadeckich – mówi Krzysztof Myśliński, Świętokrzyski Wojewódzki Konserwator Zabytków. W 1873 roku firma pochodzącego z Chęcin Chaskiela Landuna, na zlecenie trzech tysięcy akcjonariuszy, wybudowała na Placu Wolności hale targowe. Następnie wybrukowano nawierzchnię. W 1879 na placu znajdowało się ponad 30 sklepów i 20 jatek. W 1896 roku plac został oświetlony, wyremontowano wówczas również hale, w których odbywał się handel. Do 1918 roku plac został w całości zabudowany. Był wówczas najdroższą częścią Kielc. Po odzyskaniu niepodległości, w 1919 roku, nazwę zmieniono na Plac Wolności. W okresie międzywojennym plac dzierżawiony był przez Icka Tenenbauma, który wpłacał rocznie kieleckiemu magistratowi 5 tys. zł. Każdy targ przynosił dzierżawcy ok. 200 zł zysku. Na Placu Wolności organizowano również uroczystości patriotyczne z udziałem Józefa Piłsudskiego. W czasie okupacji niemieckiej nie wolno było używać nazwy Plac Wolności. Plac określano wówczas mianem Rynku (Marktplatz). Po drugiej wojnie światowej, w 1949 roku, nazwę zmieniono na Plac Obrońców Stalingradu. W latach 50. XX wieku plac został przebudowany. Zlikwidowano bazar, a na placu odbywały się miejskie uroczystości. Po 1989 roku przywrócono nazwę Plac Wolności. We wschodniej części placu ustawiono pawilony handlowe. Obecnie na placu znajduje się parking. W planach jest generalny remont Placu Wolności uwzględniający fakt, że układ przestrzenny i ukształtowanie architektoniczne Placu Wolności wraz z wylotami ulic Ewangelickiej, Hipotecznej, Mickiewicza, Słowackiego, Śniadeckich i Głowackiego został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych.
    Show More Show Less
    5 mins
No reviews yet
In the spirit of reconciliation, Audible acknowledges the Traditional Custodians of country throughout Australia and their connections to land, sea and community. We pay our respect to their elders past and present and extend that respect to all Aboriginal and Torres Strait Islander peoples today.