આ અધ્યાયમાં, મહર્ષિ વ્યાસ વસુદેવ-દેવકીના કષ્ટો પાછળના પૂર્વજન્મના રહસ્યો ખોલે છે. જાણો કેવી રીતે ઋષિ કશ્યપના (વસુદેવ) લોભને કારણે મળેલા વરુણદેવના શ્રાપ અને બહેન અદિતિ (દેવકી) પ્રત્યેની દિતિની ઈર્ષ્યામાંથી જન્મેલા શ્રાપે ભેગા મળીને દેવકીના પુત્રશોક અને કારાવાસના ભાગ્યનું નિર્માણ કર્યું. આ કથા કર્મના અટલ નિયમ અને એક નાની ભૂલના ગંભીર પરિણામોને ઉજાગર કરે છે.

મહર્ષિ વ્યાસ જનમેજયના ગહન પ્રશ્નોના ઉત્તરમાં બ્રહ્માંડના સર્વોપરી નિયમ - 'કર્મ' ના સિદ્ધાંતનું વર્ણન કરે છે. તેઓ ગર્ભવાસના કષ્ટોનું વર્ણન કરી પ્રશ્ન ઉઠાવે છે કે પરમાત્મા સ્વેચ્છાએ આવું દુઃખ શા માટે સ્વીકારે, અને સંકેત આપે છે કે વસુદેવ-દેવકીના જન્મ પાછળ વરુણનો શ્રાપ કારણભૂત હતો. આ અધ્યાય કર્મ, ભાગ્ય અને ઈશ્વરની જટિલ લીલા વચ્ચેના સંબંધ પર પ્રકાશ પાડી, આવનારા રહસ્યો માટે ભૂમિકા તૈયાર કરે છે.

દેવી ભાગવતના ચતુર્થ સ્કંધના પ્રારંભે, રાજા જનમેજય મહર્ષિ વ્યાસ સમક્ષ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણના અવતાર અને તેમની લીલાઓ સંબંધિત ગહન પ્રશ્નોનો ભંડાર રજૂ કરે છે. તેઓ કૃષ્ણજન્મના વિરોધાભાસ, પાંડવો અને દ્રૌપદીના અસીમ કષ્ટો, યાદવકુળનો વિનાશ અને ધર્મ-અધર્મના જટિલ મુદ્દાઓ પર પ્રકાશ પાડવા વિનંતી કરે છે. આ અધ્યાય જિજ્ઞાસુ રાજાના મનમાં ઉઠતી શંકાઓ અને ઈશ્વરની લીલાને સમજવાની ઊંડી તત્પરતા દર્શાવે છે.

આ અધ્યાયમાં, દેવર્ષિ નારદ શોકાતુર શ્રી રામ સમક્ષ પ્રગટ થાય છે, સીતાજીના પૂર્વજન્મ (વેદવતી) અને રાવણને આપેલા શ્રાપનું રહસ્ય ખોલી દિવ્ય માર્ગદર્શન આપે છે. તેઓ શ્રી રામને આદ્યશક્તિ દેવીની નવરાત્રિ ઉપાસના કરવાનો ઉપદેશ આપે છે, જેના ફળસ્વરૂપે દેવી ભગવતી સ્વયં દર્શન દઈ રાવણ પર વિજયના આશીર્વાદ આપે છે. આ દિવ્ય કૃપાથી રામચંદ્રજી પોતાના કર્તવ્ય માટે પુનઃ શક્તિમાન બને છે.

આ અધ્યાયમાં રાવણ બળપૂર્વક સીતાજીનું અપહરણ કરે છે અને વીર જટાયુ તેમને બચાવવા જતાં શહીદ થાય છે. સીતાના વિયોગમાં ભગવાન રામ અત્યંત શોકમાં ડૂબી જાય છે, પરંતુ લક્ષ્મણજી તેમને ધૈર્ય, વિવેક અને સુખ-દુઃખના ચક્રનું જ્ઞાન આપી સાંત્વન આપે છે. જાણો કેવી રીતે લક્ષ્મણની વાણી રામને શોકમાંથી બહાર લાવી કર્તવ્ય માટે પુનઃ દૃઢ બનાવે છે.

આ અધ્યાયમાં, વ્યાસજી શ્રી રામના વનવાસ અને પંચવટી નિવાસનું વર્ણન કરે છે. જાણો કેવી રીતે માયાવી સોનેરી હરણના મોહમાં સીતાજી લક્ષ્મણજી પર કઠોર આરોપ મૂકી તેમને દૂર મોકલે છે. જુઓ કેવી રીતે આ એકલતાનો લાભ લઈ, રાવણ કપટી વેશમાં સીતાજી સમક્ષ પ્રગટ થાય છે અને મહાન સંકટના બીજ રોપાય છે.

આ અધ્યાયમાં, મહર્ષિ વેદવ્યાસ નવરાત્રિ પૂજામાં કુમારી પૂજનનું મહત્વ અને યોગ્ય કુમારીઓની પસંદગી વિશે માર્ગદર્શન આપે છે. વર્ગ અનુસાર કુમારીઓની પસંદગી વિશે પણ તેમણે સૂચનો આપ્યા છે, તેમણે ખાસ કરીને અષ્ટમી તિથિને મહત્વ આપ્યું છે, કારણ કે આ દિવસે ભદ્રકાલી દેવી પ્રગટ થઈ હતી, અને આ દિવસે વિશેષ પૂજા કરવી શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. આ અધ્યાયમાં, વેદવ્યાસ કહે છે કે નવરાત્રિ વ્રતનું પાલન કરવાથી જીવનમાં સુખ, સમૃદ્ધિ અને શાંતિ પ્રાપ્ત થાય છે.​

​આ અધ્યાયમાં, મહર્ષિ વેદવ્યાસ નવરાત્રિ વ્રતનું મહત્વ અને તેની વિધિઓનું વર્ણન કરે છે. તેમણે જણાવ્યું છે કે ચૈત્ર અને આશ્વિન મહિનાઓમાં આ વ્રતનું પાલન કરવું જોઈએ, કારણ કે આ બે ઋતુઓમાં લોકો વિવિધ રોગોથી પીડાય છે. વેદવ્યાસ કહે છે કે નવરાત્રિ દરમિયાન ચંડિકા દેવીની ઉપાસના કરવાથી આ દુઃખોથી મુક્તિ મળે છે. આ વ્રતના આરંભ માટે, અમાવસ્યા તિથિને પૂર્વેના દિવસે ઉપવાસ રાખી, પ્રાત:કાળે સ્નાન કરીને, બ્રાહ્મણોને આહ્વાન કરવું અને તેમને દાન-સન્માન આપવું જોઈએ. પછી, દેવીની મૂર્તિ સ્થાપિત કરીને, વૈદિક મંત્રો દ્વારા પૂજા કરવી અને નવકુમારીકાઓનું પૂજન કરવું જોઈએ. આ રીતે, નવરાત્રિ વ્રતનું પાલન કરવાથી દેવીની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે અને જીવનમાં સુખ-શાંતિ આવે છે.​