Showing results by author "Ravindra Gurjar" in All Categories

एका मध्यमवयीन स्त्रीचा लहान मुलगा मृत्यूशय्येवर आहे. सर्व उपाययोजना करूनही त्यांचा उपयोग झालेला नाही. तिचे फॅमिली डॉक्टर नियमित तपासणी करत आहेत. परंतू, ते आईला सर्व स्पष्ट कल्पना देतात. इथे, एक विलक्षण वास्तव समोर येऊ बघत आहे. डॉक्टरांचे एकेकाळी ज्या बाईशी संबंध होते. त्यांच्यापासूनच या मुलाचा जन्म झाला आहे का? सत्य काय आहे?

काहीवेळा अतिमानवी म्हणजे आपल्याला आकलन होऊ शकत नाही, किंवा मानवी शक्तीच्या पलीकडच्या गोष्टी घडत असतात, त्यांना कोणतेही वैज्ञानिक स्पष्टीकरण देता येत नाही. तशीच ही एक गोष्ट आहे. खुनाचा बदला-खून अशा सत्य घटना घडतच असतात. एका गृहस्थाच्या बंगल्यात, भिंतीवर एक मानवी हात बंदिस्त करून ठेवलेला असतो. तो ज्या व्यक्तीचा असतो, त्याच्या पूर्वजन्मात अशी कुठली गोष्ट घडली की, त्याचा सूड घेण्यासाठी तो टपलेला आहे?

एका कमकूवत ह्रदयाच्या स्त्रीला तिचा नवरा गेल्याची बातमी अतिशय हळुवारपणे काळजीपूर्वक सांगितली जाते. तो धक्का संयमाने पचवून ती पुढील जीवनाचा, एक प्रकारे स्वातंत्र्याचा विचार करू लागते. त्याप्रमाणे चित्रे तिच्या नजरेसमोर तरळू लागतात आणि अचानक तिचा नवराच तिच्या घरी परत येतो. नातलग आणि मित्रांना अत्यानंद होतो पण आता बायकोची अवस्था काय होणार ?

म्हातारपण कोणाला आवडतं ? साठी उलटली तरी आपण अजून कसे तरूण दिसतो, हे ऐकायला, हे सांगायला छान वाटते. काहीजण मात्र त्याचा आनंदानं स्वीकार करतात. प्रत्येकाच्या मनोवृत्तीवर ते अवलंबून आहे. ब-याच दिवसांनी भेटलेले मित्र याच विषयावर चर्चा करत आहेत. एकजण तर फक्त ४५ वर्षांचा आहे पण वय वाढल्याच्या वस्तुस्थितीमुळे दुःखी आहे तर दुसरा जास्त वयाचा पण जणु काही आनंदाचा झराच. प्रसन्न, उत्साही आदी गुणांनी संपन्न ! त्याने आपल्या उतारवयाचा स्वीकार कसा केला ?

मृत्यूची पूर्वसूचना मिळू शकते का? मृत व्यक्ती जीवंत माणसाचा सूड उगवू शकते का? यासारखे अनेक गूढ प्रश्न अजून सुटलेले नाहीत. तसे अनुभव मात्र येतात. १९१२ साली बुडालेलं टायटॅनिक जहाज शोधणा-या आणि पिरॅमिडसचे उत्खनन करणा-या लोकांचे रहस्यमय मृत्यू या अशाच विलक्षण गूढ घटना आहेत. इजिप्तमधल्या राजघराण्याशी संबंधित व्यक्तीच्या अर्धवट राहिलेल्या दफनविधीच्या कामाची जबाबदारी घेणा-यावर अशीच एक संकटांची मालिका सूरू होते. त्याचीच ही गूढ कहाणी.

देव कोणाला दिसला आहे? संतमहंत मोठ्या विश्वासानं सांगतात की 'आम्ही पाहिला'! हे अनुभव व्यक्तिगत असतात. अशाच एका देवदुतानं पृथ्वीला भेट दिली आणि उसळत्या समुद्रात प्रवास करणाऱ्या काही प्रवाशांना त्यानं मृत्यूच्या दाढेतून बाहेर काढलं. त्या प्रसंगाची स्मृती म्हणून श्रद्धावान भक्तांनी त्याचं स्मारक उभारलं. कोण होता तो देवदूत? ऐका ओनोरे द बाल्झाकची कथा 'देवदुताची भेट' दीप्ती सिधये यांच्यासह.

एक गुन्हा पचला, त्यामुळे जोर आला. पुन्हा तसलाच दुसरा गुन्हा करताना भीती वाटली नाही. पण हे किती काळ चालेल? कितीही काळजी घेतली तरी, गुन्हेगार काही पुरावे मागे ठेवून जातोच आणि अपराध्याला सुटका नाही, याच गोष्टींमुळे जग सुरळीतपणे चालू आहे. ऐकुया अशीच एक लोकविलक्षण कथा.

राकट आणि आडदांड अशा सरदार घराण्यातील दोन बंधूंच्या डोक्यात दिवसरात्र एकच विचार असायचा- जनावरांची शिकार ! जंगलात दूरवर जाऊन ते सावजं हेरायचे. त्यांना एका क्रूर लांडग्याने आव्हान दिलं. माणसं आणि जनावरांना टार मारायचा सपाटा त्यानं लावला. दोघा बंधूंनी त्याचा नायनाट करायचा विडा त्यांनी उचलला आणि लांडग्याला मारण्याच्या मोहिमेवर ते निघाले . पुढे काय घडले याची ही गोष्ट.....!

कलेला जीवन वाहिलेल्या व्यक्तीने लग्नाच्या भानगडीत पडावं की नाही ? त्याचं पहिलं लग्न आवडीच्या कलेबरोबर लागलेलं असतं. डोक्यात सदैव आगामी कलाकृतीविषयीचा विचार किंवा तिची प्रत्यक्ष निर्मिती सुरू असते. कितीही संवेदनशील असलं तरीही आपल्या सहचरणीच्या भावना त्याच्या लक्षात येऊ शकत नाहीत. त्याचं पर्यावसन दुःखद , वेदनामय होऊ शकतं. दैवाचा खेळ !

एका स्त्रीचं एका पुरूषावर मनस्वी प्रेम असतं ! हे प्रेम तो काहीही कारण नसताना अव्हेरतो. त्याच्यापासून तीला दिवस गेलेले असतात. प्रेमभंग झालेली ती तरूण लग्न करते तेव्हा आपल्या पतीला मूल दुस-या पुरूषापासून होणार असल्याची स्पष्ट कल्पना देते. आधीच्या मित्राला मात्र काहीच कल्पना नसते. तो अविवाहीत राहतो. काही वर्षांनंतर त्याला आपली जुनी मैत्रिण अचानक भेटते. तिच्यासह तीचा दहा वर्षांचा मुलगाही आहे. तिला भेटण्याचा, बोलण्याचा प्रयत्न तो करतो तेव्हा त्याच्या लक्षात येते की हा मुलगा आपलाच आहे. हे सत्य समजल्यावर तो काय करेल ?

ही खूप प्राचीन गोष्ट आहे. एक राक्षस असतो. त्याच्या मालकीची एक सुंदर बाग असते. तिथे अनेक प्रकारच्या फळा- फुलांची आणि झाडं आणि पक्षी असतात. एकदा तो आपल्या मित्राला भेटण्यासाठी दूरदेशी जातो. ती संधी साधून जवळच्या शाळेतील मुलं मोकळ्या वेळात तिथे आनंदात खेळू लागतात.

तळघरातल्या एका अंधाऱ्या बेकरीत सव्वीसजण गुलामासारखे राबत असतात. बाहेरचा उजेड बघण्याचं भाग्य त्यांच्या नशिबी क्वचितच येतं. एवढं करूनही दोन वेळच्या निकृष्ट जेवणापलीकडे त्यांना काही मिळत नाही.

पोट भरण्यासाठी काम करण्याचा अधिकार सर्वांना आहे. पण कोणते काम करावे आणि त्याची खरी गरज किती आहे हे पहाणे हा खरा प्रश्न आहे. वैध आणि अवैध यांचे अर्थसुध्दा सापेक्षच असतात. आता खरंतर रस्त्यावर माल विकणे हा काही गुन्हा आहे का? त्यातल्यात्यात औषंधाची विक्री ! अपाय न करणा-या निरूपद्रवी औषधे विकावित का नाही? जगण्यासाठी अनेक व्यवसाय करणा-या एका महाभागाची ही एक विनोदी कथा !

पाश्चिमात्य जगात हिवाळा अत्यंत कडाक्याचा असतो. श्रीमंत किंवा मध्यमवर्गीयांचं ठीक आहे, पण गरीबांचे हाल वर्णनापलीकडे असतात. असंच एक सर्वसाधारण मुलाबाळांनी भरलेलं आनंदी कुटुंब नववर्षाची सुरुवात सकाळच्या नाश्त्यानं करणार आहे.

कैकेय नावाच्या राज्यात विक्रमसेन नावाचा राजा राज्य करत होता. त्याचे लवकर निधन झाले आणि त्याच्या जागी त्याचा चंद्रसेन नावाचा लहरी , राज्य करण्यास नालायक असा मुलगा राज्य करू लागला. याच राज्यात कृष्णदास नावाचा अतिशय श्रीमंत व्यापारी होता. प्रचंड संपत्ती असूनही निगर्वी, शांत विनम्र असा त्याचा नावलौकीक होता. पन्नासाव्या वर्षी निवृत्त होऊन त्याने जनतेच्या, गोरगरीबांच्या मदतीसाठी अनेक सेवाभावी उपक्रम सुरू केले. तरूण राजाला त्याच्याबद्दल असूया वाटू लागली. त्याने कृष्णदासाचा छळ सुरू केला. पण त्याने विचलित न होता कृष्णदासाने चंद्रसेनेचे ह्रदयपरिवर्तन कसे केले याची ही कथा... !

एक लहान मुलगा आणि त्याची छोटी बहिण त्यांच्या घराच्या खिडकीमधून रोज रात्री एक मोठा चमकदार तारा बघत असत. त्याच्याशी त्यांची मैत्रीच झाली. पृथ्वीवर मरण पावलेले लोक देवदूत बनून त्या ता-यावर जातात असं त्यांच्या लक्षात आलं. ती लहान बहिण, त्यांचा तान्हा भाऊ, आई सगळे त्याच मार्गाने गेलेले त्याने पाहिले. त्यालासुध्दा तिकडे जायचं होतं. पण त्याची वेळ आलेली नव्हती आणि एक दिवशी ती आली.... !

नोकरी करणारा एक तरूण आपल्या वडिलांसह घरात राहतो आहे. त्यांच्याशी मोजकेच संभाषण आहे. बाहरेच्या लोकांनी त्यांची चौकशी केली की, त्यांचे वय आणि प्रकृतीविषयी माहिती देणे हे त्याचे काम. एक दिवस वडील मरण पावतात. संशयाचे वातावरण तयार होते. त्यांच्या संपत्तीसाठी मुलाने त्यांना मारले अशी चर्चा सुरू होते. पोलिसांच्या चौकशीत तो निर्दोष ठरतो. एक दिवस दूरच्या गावी राहणारे त्याचे खऱे वडील घरी हजर होतात, आता पुढे काय होणार?

बँकेत, पोस्टात किंवा मोठमोठ्या दुकानात गेल्यावर काहीजणांची छाती धडधडते. बँकेत फारच मोठा गोंधळ उडतो. त्यापेक्षा नको बँकेतलं खातं. पण काहीवेळा नाईलाजास्तव बँकेची पायरी चढावी लागते. असाच एकजण, सगळं बळ एकवटून बँकेत खातं उघडायला जातो खरा पण त्यानंतरची हकीगत खरोखर विनोदी आणि त्याच्या दृष्टीने केविलवाणी बनते. कशी ते बघूया!

एकोणीस आणि विसाव्या शतकातल्या जागतिक कीर्तीच्या हस्तरेषातज्ञ कीरोला भूताखेतांचे अनेक विलक्षण अनुभव आलेले होते. त्यापैकी काही त्याने कथारूपात लिहून ठेवले आहेत.

अज्ञात कागदपत्रांचा शोध ! परलोक जीवन आणि भूतेखेते आस्तित्वात आहेत का ? फार प्राचीन काळापासून हा चालत आलेला प्रश्न आहे. त्यावर प्रचंड संशोधनही झालेले आहे. होत आहे. वर्तमान काळातील शास्त्रीय कसोटीवर काही गोष्टी तपासता येत नाहीत. प्रत्यक्ष अनुभव आल्याशिवाय त्यावर कोणी विश्वासही ठेवत नाही. असाच इथे एकजणा विज्ञानावर विश्वास ठेवणारा आहे. पंरतू त्याचे दिवंगत वडील जेव्हा एका माध्यमाच्या मार्फत अज्ञात कौटुंबिक गोष्टीबद्दल माहिती देतात तेव्हा त्याचा विचार करावाच लागतो.