Ta Re Moriori - Comparison to Te Reo cover art

Ta Re Moriori - Comparison to Te Reo

Ta Re Moriori - Comparison to Te Reo

Listen for free

View show details

About this listen

Kia ora ra e te iwi! I have a Patreon where I hope to add some additional value. If you'd like the kaupapa, and you appreciate this mahi, you can give a koha here:

A Maori Podcast


Kia ora! Today I thought I'd put side by side the Reo and Ta Re so you can get an idea of the differences. You can read the full Ta Re version here:

If you are interested in learning more about Ta Re Moriori, Hokotehi Moriori is the place to check out.


I also wanted to share some thoughts on my own interpretation of words and phrases. The ones I cover in todays episode are the following (left is Ta Re, right is Te Reo)

k' = ka

tchuwhatii = tuara whati?/ tuara whati ai? (Alexander Shand says tchuwhatii is 'a piko noa' regarding the bent over nature of a kaumatua)

ro = haere?/aro?/roto?

i = he

ka = ka (Kai Tahu dialect) / nga

tchiei = kihei/kihai

eneti = hoki


I noho a Manaii i tona kaing'(a) i Hawaiki, a k' whanau anǎ tamiriki, a tchuwhatii, ka mè etu a Manaii ki a' tamiriki; "Ka ro kotau ko ro ta ngaherehere ki tapahi i ta rakau, tona ingō(ǎ) i Akepĭrĭ, ka hing'(a) i a kotau, ko wawahi kia okowha ka taha, ka tarei ei e tao".[I noho a Manaia i tona kainga i Hawaiki, a ka whanau ana tamariki, a piko noa. Ka mea atu a Manaia ki ana tamariki, "Haere koutou ki roto i te ngaherehere ki te tapahi i te rakau, tona ingoa, he Akepiri; ka hinga i a koutou, ka wawahi kia hokowha nga taha, ka tarai ai hei tao."]A here ana ka tǎma a Manaii, heau an'(ǎ) ta rakau ra tch Akepiri, wawahi an', okowha ka taha, ka tau, ka tau eneti ta maha ki ka tamiriki a Manaii. Tarei ana e ratau a, ka oti ka tao okowha; kanei ka tchiro etu ki ta iho o ta ratau rakau; [A, haere ana nga tama a Manaia, haua ana te rakau ra, te Akepiri, wawahia ana hokowha nga taha, ka rite tahi te maha ki nga tamariki a Manaia. Taraia ana e ratou, a ka oti nga tao hokowha, katahi ka titiro atu ki te iho o ta ratou rakau;]tahuri ana ka tamiriki a Manaii ki tarei i ta iho o ta ratau rakau, tchiei hoki te e ratau i tarei k' humarii ta iho o ta ratau rakau, tchiei pou tohu ka ro-a-me hokowiriwiri ta iho, e miro hoki ta iho o tchia rakau. [tahuri ana nga tamariki a Manaia ki te tarai i te iho o ta ratou rakau, kihai i taea e ratou te tarai kia humarie te iho o ta ratou rakau, kihai i taea, na te mea e whakawiriwiri ana te iho.]Nunei a pange ingana, here ei ka rangat'(a) ki ri kaing', ki etu anǎ ki to ratau matū(a); "Ekore i tē tarei ta iho o ta tatau rakau ke tika". [Heoi, whakarerea iho i reira. Haere ana nga tangata ki te kainga, ki atu ana ki to ratou matua, "E kore e taea te tarai te iho o ta tatou rakau kia tika." ]I tch ata ka ki etu eneti a Manaii ki o' tama; "Here eneti ra ki tarei i ta iho o ta kotau rakau k' humarii." Ka ui etu a Manaii, "Ehi ka 'e ka tao o ta kotau rakau?" Ke me mai ka tama a Manaii ki aii; "Okowha."[I te ata ka ki atu ano a Manaia ki ana tama, "Haere ano ki te tarai i te iho o ta koutou rakau, kia humarie." Ka ui atu a Manaia, "E whia koa nge nga tao o ta koutou rakau?" Ka mea mai nga tama a Manaia ki a ia, "Hokowha."]


Whakatauki - Kaua e hinga mai ki runga i a au, ka pa ia na he urunga oneone ko te urunga mau tonu - Do not lean on me as if I were a pillow made of earth that would remain firm. pg. 77, Te Kohinga Whakatauki a Raupo.

No reviews yet
In the spirit of reconciliation, Audible acknowledges the Traditional Custodians of country throughout Australia and their connections to land, sea and community. We pay our respect to their elders past and present and extend that respect to all Aboriginal and Torres Strait Islander peoples today.