2022 yılında Cumhurbaşkanlığı’nın aldığı bir karara göre Sazlıdere Barajı artık içme suyu barajı olarak işlev görmeyecek. Hemen dibinde TOKİ’nin 24.000 konutluk inşaatı başlatılmış durumda. Sazlıdere Barajı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılmak istenen Kanal İstanbul hattı üzerinde. Konuğumuz Prof. Dr. Doğanay Tolunay ile İstanbul’un önemli içme suyu barajlarından Sazlıdere’nin işlevini kaybettirilmesinin ne anlama geldiğini konuşuyoruz.

Kültürel Miras ve Koruma her hafta Apaçık Radyo'da!

Programlarımızda sık sık ele aldığımız konuların başında kentsel dönüşüm maksadıyla yıkılan ve kaybedilen modern mimarlık mirası vakaları geliyor. Ancak geçtiğimiz günlerde modern mimarlık mirası konusunda “müjdeli” bir haberle karşılaştık. Ankara, “Modern Bir Cumhuriyet Başkentinin Planlanması ve İnşası” başlığıyla Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne girdi.

Bu akşam, başvuru dosyasının hazırlık çalışmalarını bizzat yürüten ekipte yer alan öğretim üyesi Savaş Zafer Şahin ve Prof. Dr. Elvan Altan ile konuşuyoruz. UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giden sürece başlamış olmak nihayet Ankara’nın modern planlama sürecinin sonucu ortaya çıkmış önemli mimari kültür varlıklarının ve dokularının korunmasını sağlamak açısından ne tür katkı sağlayacak, bunu hep birlikte göreceğiz.

Değerli konuğumuz Doğan Tekeli ile sohbetimizin geçen hafta bıraktığımız yerden devamını yayınlıyoruz.

Bu sohbetin 21 Nisan’da yayınladığımız bölümünde Antalya Arkeoloji (Bölge) Müzesi projesinin, o dönem ortakları Sami Sisa ve Metin Hepgüler ile birlikte tasarımcısı ve müellifi olan Doğan Tekeli ile bu eserini ve yıkım kararını konuşmuştuk. Bu programda ise kendisiyle bizzat üretimde bulunduğu, önemli aktörlerinden biri olduğu dönem olan 20. yüzyıl mimarlık mirasının Türkiye’de korunması, korunamaması meselesini ele alıyoruz. Doğan Tekeli-Sami Sisa Mimarlık ürünü olan İstanbul Manifaturacılar Çarşısı, Lassa Lastik Fabrikası gibi 20 yüzyıl modern mimarlığının önemli örnekleri üzerinden bu yapıların miras değerlerini konuşuyor ve bizzat tasarladığı bir yapının miraslaşmasını nasıl karşıladığını, bu konudaki düşüncesini soruyoruz.
​​​​​​​
* Sayın Doğan Tekeli ile görüşmemizde aracı ve yardımcı olan değerli dostumuz Pelin Derviş’e teşekkürlerimizle.

Antalya Arkeoloji Müzesi projesi tasarlandığı dönemdeki modern mimarlık yaklaşımlarını binanın yerleştiği peyzaj ve derin kültürel bağlamında yorumlayarak yansıtan, özgün ve önemli bir müze mimarlığı örneği ve yerel hafızada ve kültürde yer etmiş, benimsenmiş, sevilen bir yapı. Bu değerleri ile “modern mimari miras” niteliği taşıyor ve bu bakımdan korunması gerekiyor.

Bu kez bu eseri, Antalya Arkeoloji (Bölge) Müzesi projesinin o dönemki ortakları Sami Sisa ve Metin Hepgüler ile birlikte tasarımcısı ve müellifi değerli konuğumuz Doğan Tekeli'nin kendisinden dinliyor; bu yıkım kararını ve bizzat üretimde bulunduğu, önemli aktörlerinden biri olduğu dönem olan 20. yüzyıl mimarlık mirasının Türkiye’de korunması, korunamaması meselesini ele alıyoruz.

​​​​​​​Sayın Doğan Tekeli ile görüşmemizde aracı ve yardımcı olan değerli dostumuz Pelin Derviş’e teşekkürlerimizle.

Antalya Arkeoloji Müzesi’nin Kültür ve Turizm Bakanlığı kararıyla yıkılıp yerine yeni bir müzenin yapılmak istendiğini, geçtiğimiz günlerde Antalya’da bakanlığın yaptığı lansman toplantısı vesilesi ile öğrendik.

Konuklarımız gazeteci Yusuf Yavuz ve Antalya Kültürel Miras Derneği’nden arkeolog Gökhan Tiryaki ile 1960'larda gelişen modern mimari düşüncenin ve müzecilik anlayışındaki gelişmelerin önemli bir örneği olan Antalya Arkeoloji Müzesi'nin planlanan yıkımına odaklanıyor ve halka mal olmuş bu kültür varlığının müzakere edilmeden, tartışılmadan tepeden bir kararla yıkılmak istenmesini ele alıyoruz.

Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi ANAMED Galeri’de açılan 'Kuşbakışı Filistin' adlı sergiyi küratörlerinden Prof. Dr. Zeynep Çelik ile konuşuyoruz. Sergi, Filistin coğrafyasında geçmişten günümüze süregelen 'kuşbakışın' detaylı enstantanelerini sunarak Filistin topraklarında yaşanan hükümranlık, kolonileştirme ve işgalin tarihsel boyutunu ve sonuçlarını irdeliyor. Kuşbakışı teknolojileri, havadan gözetleme ve uzaktan kontrollü havadan saldırı araçlarına dönüşerek bugün Gazze’nin canlısı ve cansızı ile tümden yıkımını gerçekleştiriyor. Sergiye çok sayıda sanatçı işi eşlik ediyor. Sanatçı işlerinde yeni uydu ve drone teknolojileri verilerinin Filistinliler ve insan hakları savunucuları tarafından nasıl direniş ve hak arama aracı olarak kullanıldığını görüyoruz.

İBB Miras bünyesinde başından beri sahada olan, uygulamaları birebir yapan ve yöneten Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı Kültür Varlıkları Projeler Şube Müdürü Merve Gedik ve Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı, Kültür Varlıkları Projeler Müdürlüğü konservatörlerinden Nazım Can Cihan ile halen tutuklu olan İBB Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Mahir Polat’ın 2019’da kurulmasında öncülük ettiği İBB Miras’ın ilkelerini, amaçlarını, uygulamaya koydukları önleyici ve sürekli koruma ve tarihi varlıkları hayata yeniden kazandırma yaklaşımlarını konuşuyoruz.

19 Mart 2025 Çarşamba günü İstanbul Büyükşehir Belediyesi yönetimine yapılan benzeri görülmemiş antidemokratik müdahale üzerine, demokratik hakları savunan, baskılara direnen binlerce insan günlerdir burada toplandığı Saraçhane “meydanı” İstanbul'daki protestoların odağı oldu. Konuğumuz Pelin Pınar Giritlioğlu ile tarihi içinde önemli kırılma noktalarına da işaret ederek İBB’nin bugünkü gücüne ve etkisine nasıl ve hangi politikalarla ulaştığını konuşuyoruz ve Saraçhane’ye politik itiraz ve direniş mekanı olarak yeni bir anlam kazandıran kent dinamiklerini Taksim gibi öncülleri ile birlikte değerlendiriyoruz.